Özel Nitelikli Kişisel Veriler ve İşlenme Şartları

Av. Burak ÜÇÜNCÜ

(Yazının fikri mülkiyet hakları yazara aittir.  Makalenin herhangi bir bölümünün başka bir yayında kullanılmasına ancak atıfta bulunulması şartı ile izin verilir. İzinsiz çoğaltılamaz, tüm saklıdır)

Kişisel veri kapsamının son derece geniş olduğunu, gerçek kişiye ilişkin kimliği belirli veya belirlenebilir her türlü bilginin kişisel veri olduğunu ifade etmiştik. Özel nitelikli kişisel veriler ise, kanunda sınırlı sayım (numerus clausus) ilkesi kapsamında sayılmıştır.

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“KVKK”) m.6/1 gereği, “kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri” özel nitelikli kişisel veridir. KVKK m.6/1 ile düzenlenen özel nitelikli kişisel verilerin kapsamı sınırlı sayım ilkesi gereği genişletilemeyecektir. Özel nitelikli kişisel veriler “hassas veri” olarak da tanımlanmaktadır.

Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenme Şartları

Özel nitelikli kişisel verilerin işlenme şartları dar düzenlenmiş ve koruma kapsamı genişletilmiş ve sıkı şartlara bağlanmıştır. Özel nitelikli kişisel verilerin koruma kapsamının daha geniş olması, başta uluslararası sözleşmeler ve Anayasa ile korunan ayrımcılık yasağının bir tezahürüdür. Nitekim hassas veriler başkası tarafından öğrenildiğinde ayrımcılığa neden olabilecek niteliktedir.

Bu yüzden KVKK m.6/2 gereği özel nitelikli kişisel veriler ancak ilgilinin açık rızası ile işlenebilecektir. Fakat bu düzenlemeye bir istisna getirilerek “kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri” şeklindeki özel nitelikli kişisel veriler, KVKK m.6/3 uyarınca, kanunlarda öngörülen hallerde açık rıza aranmaksızın işlenebilecektir. Ancak sağlık ve cinsel hayata ilişkin özel nitelikli kişisel veriler “ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir” denmiştir.

Bu yönüyle KVKK ile özel nitelikli kişisel veriler arasında da bir ayrım yapıldığı, sağlık ve cinsel hayata ilişkin hassas verilere, diğer hassas verilere oranla daha fazla koruma atfedildiği görülmektedir. Bu yönüyle sağlık ve cinsel hayata ilişkin özel nitelikli kişisel verilerin ancak düzenlemede belirtilen hallerde, yetkili kişiler, kurum ve kuruluşlar tarafından işlenebileceği düzenlenmiştir.

Ayrıca KVKK m.6/4 gereğince, özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde, ayrıca Kişisel Verilerin Korunması Kurulu (“Kurul”) tarafından belirlenen yeterli önlemlerin alınması şarttır. Kurul, KVKK’da yer alan bu düzenlemeden aldığı yetki ile 31.01.2018 tarih ve 2018/10 sayılı kararı ile özel nitelikli kişisel veri işleyen veri sorumlularının alması gereken yeterli önlemleri belirlemiştir.